Cánh cổng trường học đóng im lìm là một trong những hình ảnh đáng buồn nhất của Covid-19. Cả một học kỳ căng mắt trên màn hình máy tính xem những bài giảng trực tuyến thiếu tương tác trực tiếp, khiến đám trẻ nhớ da diết những ngày vui tươi rực rỡ được lên lớp cùng bạn bè và thầy cô. Trong khi thực tế có phần ảm đạm như vậy, thì "School Life", bộ phim mới lên sóng của Netflix lại mang đến khung cảnh sư phạm nhộn nhịp, có phần nổi loạn, phá tan bầu không khí căng thẳng, chán nản suốt những ngày vừa qua.
Liam Pierron gây ấn tượng với vai Yanis (trái).
"School Life" tên gốc tiếng Pháp là "La Vie Scolaire". Không giống như hầu hết các phim học đường chỉ xoay quanh các cô cậu tuổi teen, bộ phim hài hợp tác giữa Pháp và Ả Rập khai thác đời sống học đường từ góc nhìn của các thầy cô giáo. Phim lấy bối cảnh tại một trường trung học cơ sở ở Saint-Denis, ngoại ô Paris, khu vực tập trung của dân da màu nhập cư, nổi tiếng với tỷ lệ tội phạm cao và tệ nạn buôn bán ma túy. Học sinh ở đây phần lớn đều là con nhà nghèo, cha mẹ bất hảo hoặc thất nghiệp, không ai bảo ban, quản lý.
Nhân vật chính của phim là Samita Zibra (Zita Hanrot), cô giám thị trẻ trung, xinh đẹp và nhiệt huyết mới chuyển đến công tác tại trường; và Yanis (Liam Pierron) - một đứa trẻ thông minh nhưng lười biếng, luôn cảm thấy trường học không phù hợp với mình và có xu hướng tự hủy hoại bản thân. Nhận ra tiềm năng của Yanis, Zibra đã nỗ lực công tác tư tưởng, mong có thể giúp đỡ cậu bé vượt qua định kiến để thay đổi tương lai của chính mình.
Về mặt kịch bản, "School Life" không phải kiểu mẫu phim teen lý tưởng, có lời thoại sắp đặt, tạo hình tỉ mỉ, câu chuyện lắt léo, hay diễn biến nội tâm nhân vật phức tạp. Đúng tinh thần của người Pháp, nó là một bộ phim thuần túy, đơn giản nhưng đầy gợi mở, không nặng về tổng thể nhưng tạo ấn tượng bởi chi tiết.
Cô giám thị can trận ẩu đả như cơm bữa ở trường.
Đạo diễn Mehdi Idir và Grand Corps Malade vốn sinh ra và lớn lên ở Saint-Denis, họ viết kịch bản phần lớn dựa trên những trải nghiệm thời niên thiếu của chính mình dưới mái trường trung học, bởi vậy mà "School Life" sống động và chân thật như đời sống học đường diễn ra từng ngày từng giờ trên khắp các ngôi trường trung học ở nước Pháp. Công việc của các thầy cô giám thị đều đặn lặp đi lặp lại ngày qua ngày không có gì mới mẻ, từ khi mở cánh cổng trường đến khi chuông reo kết thúc một ngày và học sinh lại ùa xuống sân trường ra về, nhìn tưởng đơn giản nhưng hóa ra lại vô cùng căng thẳng, mệt mỏi. Nặng nhọc hơn khi vị trí trưởng phòng giám thị vốn cần sức khỏe và uy quyền lại được trao cho một cô giáo. Tuy nhiên cũng chính sự mềm mỏng, nữ tính và kiên trì của cô Zibra đã cân bằng lại sự nổi loạn và bất cần của những thiếu niên trung học đang tuổi dậy thì ẩm ương.
"School Life" không đi sâu mô tả nội tâm của một cá nhân nào, tất cả những gì đạo diễn trang bị cho nhân vật chỉ là vài dòng phác họa ngắn ngủi về bản thân không hơn không kém, nhưng đủ để khán giả hiểu mỗi con người bên trong khung hình đều có những khó khăn riêng của mình. Thầy giám thị mua cần sa từ học sinh, thầy giáo dạy Sử thì kì thị sâu sắc với người da màu, thầy dạy thể dục lại luôn miệng chửi thề, hay chính cô Zibra vẻ ngoài thân thiện, mạnh mẽ thực ra bên trong lại đang cô độc và đau khổ giữa cảnh sống bơ vơ nơi đất khách quê người. Trong đám học sinh bất hảo, đứa có năng khiếu âm nhạc thì nhà quá nghèo đến nỗi phải trộm đồ ăn, đứa có đam mê phim ảnh thì thu mình đầy định kiến, đứa khác bịa chuyện không chớp mắt như một tài năng thiên bẩm... Mỗi phân đoạn đi qua là lại thêm một bức tranh chắp vá sống động cho thước phim tài liệu về câu chuyện học đường.
Thoại trong phim nhẹ nhàng, hài hước một cách tự nhiên, ngắn gọn và thẳng thắn, thể hiện đúng chất đường phố của lũ trẻ da màu. Điều này càng được củng cố hơn khi hầu hết vai học sinh trong phim đều do các diễn viên nghiệp dư, chưa từng đóng phim đảm nhận. Lựa chọn ngẫu hứng ấy khiến "School Life" về tổng thể thiếu đi sự kịch tính và các tình huống bất ngờ nhưng vẫn chinh phục trọn vẹn tình cảm của khán giả. Bộ phim ít nhiều thành công khi gợi lại kỉ niệm kinh điển thời đi học mà ai cũng từng một lần trải qua trong đời.
"School Life" phát trực tuyến trên Netflix từ 10/04.
Trúc An
