Tanzania đến nay chỉ xác nhận 480 ca nhiễm và 16 ca tử vì Covid-19 (theo số liệu mới nhất từ 29/4), nhưng những con số cập nhật rời rạc đó cũng bị nghi ngờ không phản ánh đầy đủ thực trạng ở đất nước Đông Phi này. Báo Anh Telegraph khẳng định đã nhìn thấy 6 video ghi lại các xác chết trên đường ở Tanzania. Video khác lan truyền trên mạng xã hội cho thấy cảnh những chiếc xe tải chở các thi thể, vội vã chôn cất trong đêm. Ngày 29/4, một video ghi lại cảnh đám tang diễn ra ban đêm, do nhiều người đàn ông mặc đồ bảo hộ thực hiện, với rất ít người đưa tiễn.
Các chính trị gia phe đối lập tin rằng đây là dấu hiệu của sự che đậy từ phía chính phủ khi họ không cung cấp số liệu về Covid-19 hàng ngày. Các bệnh viện nước này quá tải người nhiễm nCoV và chỉ trong 11 ngày, có 3 thành viên nội các bất ngờ tử vong. Ít nhất một người trong số đó có kết quả dương tính với nCoV trước khi qua đời.
"Tôi không muốn tin rằng chính phủ đang che đậy điều gì đó. Nhưng rõ ràng là chúng ta đang nhìn thấy rất nhiều mất mát, những đám tang vội vã, xác chết ở khắp nơi. Nếu thiếu minh bạch, người dân sẽ sợ hãi hơn, từ đó sẽ dẫn tới nhiều cái chết hơn nữa", Zitto Kabwe - thủ lĩnh phe đối lập Chadema - nói.
Khác các quốc gia trên thế giới, Tanzania không áp dụng bất kì biện pháp phong tỏa nào, mặc dù các cuộc tụ tập đông người như đám tang, đám cưới đều bị cấm.
Tổng thống John Magufuli là một trong số ít nhà lãnh đạo trên thế giới vẫn xem nhẹ dịch bệnh. Hôm qua, trong một buổi họp báo kỳ lạ, Tổng thống Magufuli đặt ra nghi vấn về số ca nhiễm Covid-19 ở Tanzania, đồng thời kêu gọi chính quyền điều tra việc ‘phá hoại’ ở phòng thí nghiệm quốc gia. Ông nói đã bí mật kiểm tra độ tin cậy của bộ xét nghiệm bằng cách "đánh tráo" mẫu thử. Kết quả là một quả đu đủ và con dê dương tính với nCoV. Ông cho rằng những bộ xét nghiệm bị lỗi và tuyên bố Tanzania sẽ gửi máy bay đến Madagascar để nhập thảo mộc chữa Covid-19, dù loại thuốc này chưa được kiểm chứng khoa học.
Bộ Y tế Tanzania cho biết ngày 3/5 rằng việc chôn cất ban đêm sẽ bị cấm và từ giờ trở đi, người thân trong gia đình sẽ tự tham gia vào quá trình mai táng để đảm bảo danh dự cho người đã khuất. Thủ tướng Kassim Majaliwa khuyến cáo người dân không nên hoang mang, nói rằng không phải người chết nào cũng do Covid-19.
Ưu tiên hàng đầu của chính phủ có vẻ là giữ cho nền kinh tế hoạt động bởi Tổng thống John Magufuli từ chối đóng cửa các chợ hoặc cảng ở thành phố Dar es Salaam.
Ông là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên ngừng bắt tay kể từ đầu tháng 3 khi bức ảnh ông "chào hỏi bằng chân" với một chính trị gia phe đối lập lan truyền trên mạng. Nhưng thái độ của ông với dịch bệnh có nhiều mâu thuẫn, mặc dù những ai quen thuộc với cách lãnh đạo của ông sẽ không ngạc nhiên. Bởi nickname của ông là "The Bulldozer" (Kẻ đe dọa).
Cũng chính Magufuli từng kêu gọi người dân nên tới các khu vực thờ cúng để tìm cách "chữa trị đúng đắn" - mặc dù ở những nơi này, việc giãn cách cộng đồng rất khó thực hiện.
Trong tháng ăn chay Ramadan, các đền thờ vẫn mở cửa cho tín đồ, trong khi bữa ăn duy nhất vào lúc hoàng hôn vẫn được phục vụ với hình thức mang đi. Khi tới nhà thờ vài tuần trước, tổng thống, một người theo Công giáo và có bằng tiến sĩ ngành hóa học, gọi nCoV là "ác quỷ". Ông nói: "Nó không thể sống được trong cơ thể của Chúa. Nó sẽ cháy ngay lập tức".
Ông cũng dừng việc khử khuẩn cho các địa điểm công cộng, cho rằng việc phun clo có thể là nguyên nhân khiến số ca nhiễm ở Dar es Salaam tăng mạnh. Ông cho hay: "Không thuốc khử trùng nào giết được virus. Việc khử khuẩn ở Dar es Salaam thật ngu ngốc. Những việc như vậy chỉ giết được muỗi, bọ và gián thôi. Lỡ đâu có virus trong nước khử trùng thì sao".
Khu chợ ở Dar es Salaam vẫn mở cửa hồi giữa tháng 4 và một số nhà thờ vẫn hoạt động.
Trong khi đó, ông lại gợi ý bộ y tế xem xét lá "neem" (hay có tên là "mwarubaini"), nghĩa là "40 vị thuốc", bằng cách luộc lên với hành rồi cho bệnh nhân xông hơi.
WHO cho biết chưa có thuốc chữa Covid-19 và khuyến cáo không nên tự chữa trị.
Các hành động của Magufuli khiến người dân liên tưởng đến hành động của Kinjeketile Ngwale - một nhà tâm linh đoàn kết người dân Tanzania trong cuộc khởi nghĩa Maji Maji chống lại thực dân Đức vào đầu thế khỉ 20. Ngwale có thể là một anh hùng dân tộc, nhưng lời hứa rằng đạn của Đức có thể biến thành nước hóa ra không đúng và hàng nghìn người đã bỏ mạng.
Matshidiso Moeti - Giám đốc khu vực châu Phi của WHO - cho biết: "Dù biết ở Tanzania, việc giãn cách xã hội, bao gồm cấm tụ tập đông người, cần có thời gian để đi vào nề nếp, chúng tôi tin rằng điều này có thể là nguyên nhân dẫn đến số ca tăng mạnh".
Và trong khi thể thao và các hoạt động xã hội bị cấm, hầu hết các cửa hàng vẫn hoạt động như bình thường. Các nhà hàng cao cấp và khách sạn được yêu cầu bán đồ ăn mang đi, nhưng hầu hết các quán café vẫn hoạt động mà không có cách biệt cộng đồng. Phương tiện công cộng vẫn duy trì và giữ khoảng cách cho hành khách là gần như không thể.
Tại chợ cá ở Dar es Salaam có sẵn bình nước và xà phòng ở cổng ra vào. Nhưng các yêu cầu về giãn cách xã hội không được thực hiện và cũng không nhiều người đeo khẩu trang. Người bán cá Juma Issa vui vẻ khi thành phố không bị phong tỏa vì anh cần làm việc để nuôi gia đình. Nhưng anh lo sợ rằng khách hàng có thể tự tránh xa vì sự an toàn của bản thân. Anh chia sẻ: "Tôi biết đây là một dịch bệnh nghiêm trọng. Tôi làm việc ở một chợ cá, nơi nguy hiểm với rất nhiều người qua lại. Tôi tin nhiều người sợ tới đây". Anh muốn chính phủ chắc chắn rằng các quy định vệ sinh được giám sát để khách hàng cảm thấy an toàn.
Đây cũng là quan điểm của Mohammed Khamis ở Zanzibar. Người này cho biết đền thờ ở khu vực ông sinh sống chưa làm hết sức để bảo vệ người dân. Ông cho hay: "Tôi tìm thấy một xô nước mà không có xà phòng. Đền thờ không được khử trùng trước và sau khi làm lễ".
Khamis là một tín đồ Hồi giáo, cầu nguyện 5 lần một ngày. Ông cho biết đã ngừng tới nhà thờ vì thiếu vệ sinh. Và với 3 ca tử vong của thành viên nội các trong gần 2 tuần, đảng đối lập Chema đang kêu gọi hoãn các buổi họp một thời gian, đồng thời cấm thành viên của đảng tới họp, yêu cầu họ tự cách ly ít nhất 2 tuần. Chưa có tuyên bố nào từ chính phủ cho thấy các ca tử vong có liên quan đến nCoV, nhưng hành động này phản ánh sự thiếu lòng tin đang lan truyền về cách đối phó với dịch bệnh của Tanzania.
>>Xem thêm:
Tổng thống Tanzania xét nghiệm quả đu đủ, ra kết quả dương tính
Giám đốc xét nghiệm nCoV bị đình chỉ việc sau vụ 'đu đủ dương tính'
Huyền Anh (Theo BBC, Telegraph)
