Thứ bảy, 29/2/2020, 19:01 (GMT+7)

Nhiều quan chức cấp cao Iran nhiễm nCoV dấy lên nghi ngờ về kiểm dịch

Các ca bệnh tại Tehran tăng nhanh, trong đó gồm nhiều lãnh đạo cấp cao, đã làm nảy sinh nghi ngờ về mức độ bùng phát dịch tại 'vùng đỏ' của thế giới.

Hơn một tuần sau khi nhà chức trách Iran xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm nCoV ở nước này, ít nhất 43 người đã chết trong số 593 ca dương tính, Bộ Y tế cho biết hôm nay. Nhưng số lượng quan chức Iran có kết quả xét nghiệm dương tính đã thu hút sự chú ý của công chúng đến các số liệu thống kê chính thức - khi một số nhà nghiên cứu cho rằng số ca nhiễm bệnh cao hơn rất nhiều, có thể là hàng chục nghìn người.

"Ngay bây giờ, thế giới đã thấy rõ ràng đang có một gánh nặng bệnh tật ở Iran", Isaac Bogoch - bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại Đại học Toronto - cho biết trong một báo cáo về dịch bệnh ở Iran công bố hồi đầu tuần.

Ông Bogoch và các nhà nghiên cứu khác tại Đại học Toronto và Trường Y tế Công cộng Dalla Lana ước tính, số ca mắc bệnh ở Iran vào khoảng 23.000. Với một mô hình được sử dụng trong đợt bùng phát cúm lợn năm 2009, nhiều nhà nghiên cứu ước tính với độ tin cậy là 95%, từ 11.520 đến 41.280 người có khả năng bị nhiễm nCoV ở Iran. Dịch bệnh ở Iran đã kéo dài ít nhất một tháng, ông Bogoch ước tính.

Một phòng chuyên điều trị bệnh nhân nhiễm virus corona tại Bệnh viện Forqani ở Qom, Iran. Ảnh: AP.

Thứ trưởng Bộ Y tế Qassem Janbabaei, trong một cuộc thảo luận trên truyền hình nhà nước ngày 27/2, cho biết Iran không che giấu số lượng người nhiễm nCoV. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa ước tính được số ca lây nhiễm ở Iran. Mike Ryan - Giám đốc điều hành Chương trình khẩn cấp về sức khỏe của WHO - cho biết, ông dự kiến số ca bệnh nhẹ ở Iran sẽ tăng lên khi nước này tăng cường khả năng phát hiện bệnh.

Ít nhất 10 quốc gia đã báo cáo các trường hợp mắc bệnh liên quan đến Iran, chủ yếu thông qua những người hành hương đến thành phố Qom. Canada hôm 28/2 công bố trường hợp thứ tư có liên quan đến Iran - một người đàn ông ngoài 50 tuổi có chuyến đi tới nước này gần đây.

Sự lây lan của virus SARS-CoV-2 ở các lãnh đạo cấp cao hơn của Iran bắt đầu với một thị trưởng quận Tehran. Thứ trưởng Y tế Iraj Harirchi - người từng đứng đầu lực lượng chống Covid-19 - cũng xác nhận nhiễm bệnh sau khi xuất hiện tại một cuộc họp báo trong tình trạng bị ho sốt và liên tục lau mồ hôi trên trán. Phó tổng thống phụ trách vấn đề về phụ nữ và gia đình - bà Masoumeh Ebtekar - cũng nhiễm bệnh. Bà Ebtekar nổi tiếng ở Mỹ bốn thập kỷ trước, với biệt danh là "Mary" - người phát ngôn cho các sinh viên chiếm giữ Đại sứ quán Mỹ ở Tehran.

Thứ trưởng Y tế Iran ho video
 
 
Thứ trưởng Y tế Iran húng hắng ho tại cuộc họp báo. Video: SCMP

Sau khi nhà lập pháp hàng đầu Mahmoud Sadeghi nói rằng ông bị nhiễm bệnh, người đứng đầu ủy ban chính sách đối ngoại và an ninh quốc hội - Mojtaba Zonnouri - cũng được chẩn đoán nhiễm virus. Ít nhất hai nghị sĩ khác cũng có kết quả xét nghiệm dương tính, nhà lập pháp Mohammadali Vakili cho biết.

Thành viên Quốc hội Iran Mohammad Ali Ramazani Dastak, nghị sĩ mới được bầu từ tỉnh Gilan - xét nghiệm dương tính với nCoV vài ngày trước và qua đời vào sáng 29/2. Trước đó, ông Hadi Khosroshahi, một giáo sĩ đến từ Qom cũng tử vong vì nhiễm virus corona. Ông Khosroshahi từng giữ chức đại sứ Iran tại Vatican sau cuộc cách mạng năm 1979.

Trong nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của virus, Iran hủy bỏ nhiều buổi cầu nguyện vào 28/2 ở 23 trong số 31 tỉnh của nước này. Các trường học đóng cửa. Bộ Y tế Iran cảnh báo nhiều trường hợp nhiễm bệnh sẽ được xác nhận trong những ngày tới.

"Một số giáo sĩ và tín đồ đã chống lại lệnh tránh xa các thánh địa và đền thờ của Iran. Chúng tôi có một tuần tương đối khó khăn phía trước. Tôi xin mọi người hợp tác nhiều hơn và giúp chúng tôi giảm số ca lây nhiễm", Bộ trưởng Bộ Y tế Saeed Namaki trả lời phỏng vấn trên truyền hình nhà nước.

Phó tổng thống phụ trách vấn đề về phụ nữ và gia đình - bà Masoumeh Ebtekar cũng nhiễm bệnh. Ảnh: Anadolu Agency.

Các quan chức Iran xác định được Qom -một địa điểm hành hương của người Shiite - là nguồn gốc bùng phát dịch bệnh. Qom không có sân bay quốc tế, cho nên có khả năng virus này, mặc dù theo các quan chức là đến từ Trung Quốc, đã tới Tehran trước.

Tỷ lệ tử vong toàn cầu đối với Covid-19 là khoảng 2,9%, theo WHO. Dựa trên số liệu mới nhất của Iran, tỷ lệ tử vong do virus của quốc gia này cao gấp ba lần mức trung bình toàn cầu (8,8%).

Theo Malik Peiris, trưởng khoa virus học tại Đại học Hong Kong cho biết: "Với số trường hợp tử vong được báo cáo, gần như chắc chắn rằng con số thực tế cao hơn nhiều so với những gì được phát hiện và thống kê".

Nghi vấn về tính chính xác của con số chính thức tại Iran đang tăng lên trong bối cảnh niềm tin của công chúng vào chính phủ ngày càng giảm sút. Người ta không biết liệu sự khác biệt giữa số người nhiễm ở Iran và ở các quốc gia khác là do cố tình không báo cáo hay do không có khả năng chẩn đoán nCoV. Trung Quốc vào 28/2 đã chuyển 20.000 bộ dụng cụ xét nghiệm đến Iran.

"Yếu tố có khả năng nhất ở đây là căn bệnh này không được phát hiện ở Iran nên mức độ lây nhiễm có thể rộng hơn những gì chúng ta thấy", theo Mike Ryan từ WHO.

Các nhà chức trách Iran cố gắng hạn chế đưa tin về đợt dịch bùng phát bên ngoài kênh của nhà nước, theo các nhà báo Iran. Biên tập viên của Qom News, một kênh tin tức của thành phố tâm dịch, cho biết ông bị quấy rối trên Twitter bởi các tài khoản trong và ngoài Iran vì đưa tin về virus corona.

Cảnh sát bắt giữ hơn chục người với tội danh lan truyền tin đồn về virus này, bao gồm một người bị buộc tội giả mạo bản ghi âm lời ông Harirchi nói rằng số người chết vì virus corona thực sự cao hơn nhiều so với số liệu chính thức.

Chính phủ Mỹ đã đề nghị giúp đỡ Iran trong việc đối phó với dịch bệnh, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết. Thông điệp được chuyển đến Iran thông qua chính phủ Thụy Sĩ. Ông Pompeo kêu gọi Tehran hợp tác đầy đủ và minh bạch với các tổ chức y tế và viện trợ quốc tế. Ông Pompeo không nói rõ sự viện trợ mà Mỹ cung cấp, nhưng đã đưa ra một lời nhắc nhở rằng các khoản đóng góp nhân đạo và y tế không nằm trong các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Ông Pompeo cũng chỉ ra kênh thương mại nhân đạo được thành lập với các quan chức Thụy Sĩ để cung cấp nhu yếu phẩm cơ bản và hàng hóa khác. Trước đó, Pompeo phản đối những tuyên bố cho rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã cản trở khả năng giải quyết khủng hoảng của Tehran.

>>Xem thêm: 

* Tại sao Iran trở thành mối họa với Trung Đông vì nCoV?
* Cựu đại sứ Iran tại Vatican qua đời vì nCoV
* Phó tổng thống Iran dương tính nCoV
* Nữ cầu thủ bóng đá Iran qua đời vì nCoV

Huyền Anh (Theo Wall Street Journal)