Một ngày trước khi 328 người Mỹ được đưa ra khỏi tàu du lịch Diamond Princess đang cách ly tại cảng Yokohama, Nhật Bản, Đại sứ quán Mỹ ở Tokyo thông báo chỉ hành khách nào âm tính với nCov mới được phép lên các chuyến bay trở về Mỹ.
Nhưng sáng 17/2, khi những người sơ tán bắt đầu lên hai máy bay chở hàng được cải tạo lại để khởi hành đến các căn cứ quân sự ở California và Texas, một số người đã chú ý tới khu vực tách biệt so với phần còn lại của cabin.
Sự thật là, sau 12 ngày bị mắc kẹt trên du thuyền với số người nhiễm virus corona không ngừng tăng lên, giờ đây họ lại ngồi chung máy bay với những người mang mầm bệnh mà bấy lâu phải tìm cách tránh thoát.
"Chúng tôi chẳng biết gì cho đến khi máy bay cất cánh lên không trung. Tôi thấy một khu vực trải nhựa và băng", ông Carol Montgomery (67 tuổi), một trợ lý hành chính đã nghỉ hưu đến từ San Clemente, California, kể.
Khi máy bay chưa hạ cánh, Bộ Ngoại giao và Dịch vụ Nhân sinh cho biết trong một tuyên bố chung rằng kết quả xét nghiệm của 14 hành khách đã được kiểm tra 2-3 ngày trước đều dương tính - ngay khi họ đang trên đường tới sân bay bằng xe bus.
Các quan chức Mỹ đã bắt đầu sơ tán công dân mà không thực sự biết kết quả kiểm tra của 14 người nói trên. Nhưng vì cuộc sơ tán đã bắt đầu từ trước thời điểm quan chức Nhật Bản chuyển tiếp kết quả đó, các quan chức Mỹ quyết định để những người nhiễm bệnh song chưa có biểu hiện triệu chứng lên máy bay. 14 người này ngồi ở phía sau, ngăn cách với các hành khách khác bằng các tấm nhựa cao khoảng 3m.
Quyết định đảo ngược của Mỹ là bước ngoặt hỗn loạn mới nhất trong vụ việc con tàu Diamond Princess bị cách ly hai tuần - vốn đã trở thành một cơn ác mộng dịch tễ học.
Ngay trong khi Mỹ đưa công dân về nước và các quốc gia như Australia, Canada, Hàn Quốc đang chuẩn bị sơ tán công dân của họ, Bộ Y tế Nhật Bản cho biết thêm 99 ca nhiễm virus mới trên du thuyền, nâng tổng số lên 454. Ba quan chức y tế công cộng của Nhật bị nhiễm virus khi chăm sóc hành khách và thuyền viên trên du thuyền.
Sự gia tăng không lường trước được của các ca nhiễm cùng nỗ lực bất chấp của Mỹ đưa công dân về nước, ngay cả khi một số người bị phát hiện đã nhiễm bệnh, dẫn đến nhiều hoài nghi và chỉ trích về cách xử lý ổ dịch trên tàu.
Eiji Kusumi, bác sĩ chuyên về các bệnh truyền nhiễm tại Phòng khám Navitas ở Tokyo, Nhật Bản cho biết, việc kiểm dịch trên tàu là một thất bại chưa từng có. "Chúng ta nên rút ra bài học từ câu chuyện này, rằng cách ly trên tàu là bất khả thi. Chúng ta không nên lặp lại điều này trong tương lai".
Sau quá trình bị cách ly lâu ở Nhật Bản, chính quyền Mỹ đã khuyến khích công dân Mỹ trên tàu chấp nhận lên chuyến bay sơ tán về nước. Việc đưa họ ra khỏi tàu mất nhiều ngày lên kế hoạch và sàng lọc, kiểm tra hộ chiếu để rồi đưa hành khách lên xe bus từ cảng Yokohama đến sân bay Haneda ở Tokyo, trong 40 phút.
Quan chức Mỹ cho hay, việc sàng lọc để đảm bảo rằng những hành khách có triệu chứng vẫn ở Nhật Bản. Các chuyên gia y tế đã kiểm tra hành khách trên tàu và xác định rằng ít nhất 328 người trong số họ có thể được sơ tán. Dù vậy, 61 người Mỹ vẫn quyết định ở lại du thuyền.
Khi được hỏi tại sao quan chức Mỹ bắt đầu sơ tán hành khách dù không biết kết quả xét nghiệm của họ, Tiến sĩ - bác sĩ William Walters - Giám đốc phụ trách y tế tại Bộ Ngoại giao, hôm 17/2, nói rằng "đó là một kết quả không thể đoán trước được".
Theo Bộ Ngoại giao, các công dân Mỹ được đưa lên khoảng 15 xe bus đến sân bay. Khi biết tin có người dương tính với nCoV, những hành khách nhiễm bệnh đã được di chuyển nhanh chóng và an toàn nhất đến một khu vực cách ly chuyên dụng ở phía sau máy bay. "Trong khu vực cách ly, họ không thể tạo ra rủi ro gì thêm", bác sĩ Walters nói.
Sau khi hạ cánh, 14 người nhiễm nCoV được đưa đến bệnh viện để theo dõi và điều trị. 5 hành khách khác cũng bị cách ly vì phát sốt. Những người còn lại chuyển tới căn cứ không quân Travis ở California hoặc căn cứ không quân Lackland ở Texas. Họ sẽ bị cách ly thêm 14 ngày nữa.
Khi một trong hai chiếc máy bay hạ cánh ở California, một hàng ngũ quan chức quân đội, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh và Bộ An ninh Nội địa chào đón hành khách với các biểu ngữ "Chào mừng trở về nhà".
Sau khi được dẫn qua một lều cách ly, họ được chỉ định vào các căn hộ trên căn cứ. "Họ đưa các chuyên gia từ khắp đất nước tới. Họ đã dồn một nguồn lực cực lớn. Tôi bị choáng ngợp", Sarah Arana, 52 tuổi, một nhân viên y tế xã hội từ Paso Robles, California nói.
Các nhà dịch tễ học cho biết quan chức Mỹ đã đưa ra một quyết định khó khăn khi để những hành khách bị nhiễm bệnh lên chuyến bay điều lệ.
"Bạn không muốn lây bệnh cho bất kỳ ai trên máy bay, những người đã cố tránh bị nhiễm virus khi ở trên tàu", tiến sĩ Allen Cheng - chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Monash, Melbourne, Australia, nhận xét.
Australia đang lên kế hoạch đưa khoảng 200 công dân ra khỏi du thuyền Diamond Princess vào ngày mai. Bác sĩ Cheng nói rằng Australia đã quyết định bất cứ ai bị ốm hoặc bị bệnh trong 48 giờ tới sẽ ở lại Nhật Bản và nhập viện".
Trong một cuộc họp báo hôm 17/2, Shigeru Omi, chủ tịch Tổ chức Y tế Cộng đồng Nhật Bản khẳng định nước này đã đưa ra quyết định đúng đắn khi đưa tàu vào cách ly khi nó vừa cập bến Yokohama ngày 3/2. "Lúc bấy giờ, cộng đồng quốc tế đang cố gắng ngăn chặn virus", ông Omi nói.
Theo Bộ Y tế Nhật, ít nhất 71 người Mỹ trên tàu Diamond Princess nhiễm nCoV. Nhiều người trong số họ đang điều trị tại bệnh viện ở Nhật Bản.
John Haering (63 tuổi) đến từ Tooele, Utah, Mỹ, được chuyển đến bệnh viện ở tỉnh Chiba vào tuần trước vì bị sốt và xét nghiệm dương tính với virus. Ông cho hay bản thân cảm thấy bị mắc kẹt khi nằm trong phòng cách ly.
Vợ ông, Melanie, đã về Mỹ trên chuyến bay của chính phủ. "Tôi rất vui vì bà ấy đã ra khỏi đây và sẽ được chú ý ở Mỹ. Nhưng tôi cũng rất buồn. Bạn cảm thấy mất mát khi ai đó rời đi", ông Haering nói.
Ông Haering không còn triệu chứng bệnh hay sốt nào nữa nhưng kết quả chụp CT cho thấy ông có dấu hiệu viêm phổi. Ông không chắc mình sẽ phải ở lại Nhật bao lâu nữa. "Họ đã nói rằng tôi sẽ có kết quả xét nghiệm vào ngày mai. Tôi hỏi bác sĩ kết quả có âm tính không, ông ấy chỉ lắc đầu và bảo 'tôi không biết'. Có rất nhiều thứ họ không biết".
Haering cho hay ông không nhận được bất cứ thông tin nào từ Princess Cruise - công ty vận hành Diamond Princess - kể từ khi ông đến bệnh viện. Cho đến 16/2, ông cũng không có tin tức từ Đại sứ quán Mỹ ở Tokyo. Ông nói điều đó thật đáng sợ. "Cảm giác như mình bị bỏ rơi".
Tung Pi Lee (79 tuổi) - một bác sĩ đã nghỉ hưu - bị bỏ lại trong một bệnh viện ở Tokyo vì nhiễm virus corona, trong khi vợ ông, Angela, bay tới California trên chuyến bay của chính phủ. Một số người họ hàng của họ nằm trong số 14 hành khách bị nhiễm bệnh đã bay về nhà. Hai người đã được đưa tới Nebraska và một người khác ở California để điều trị.
"Tôi rất mừng vì các dì và chú của tôi đã về Mỹ và được điều trị ở đây", JoAnn LaRoche Lee, con gái Lee, chia sẻ. "Nếu bị bỏ lại ở Nhật Bản, tôi tự hỏi điều gì sẽ xảy ra với họ".
Trong nỗ lực phối hợp chăm sóc cha cô ở Tokyo với anh chị em ở Mỹ, cô nói cảm thấy như "một cơn ác mộng không bao giờ chấm dứt".
>>Xem thêm:
Lời 'kêu cứu' của thủy thủ trên du thuyền Nhật
Hành khách lo lây nhiễm chéo nCoV trên du thuyền Nhật Bản
Du thuyền hạng sang biến thành 'nhà tù nổi' ở Nhật Bản
Huyền Anh (Theo New York Times)
