Sáng 7/6, Minh Thư, 19 tuổi, đang sống tại bang Texas được bạn bè gửi thông tin trên website của cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) về việc sinh viên quốc tế giữ visa F-1 và M-1 ở Mỹ sẽ phải về nước nếu có chương trình học online 100% vào mùa thu tới. Không dám tin, nữ sinh đọc kỹ từng chữ trong thông báo và nhận ra đây "có vẻ là sự thật". Thư hoang mang và không biết cách giải quyết mọi chuyện. Cô lên các page dành cho du học sinh để tìm hiểu, nhưng thông tin bị rối loạn và không có độ tin cậy cao.
Để chắc chắn, Thư gửi email cho nhà trường nhưng không nhận được hồi âm. Chiều cùng ngay, tình cờ thấy đơn kiến nghị của sinh viên quốc tế gửi lên Nhà Trắng về việc để du học sinh hoàn thành chương trình học tại Mỹ thay vì bị ép về nước, Minh Thư quyết định ký ngay. Tại thời điểm đó, có khoảng 3.000 chữ ký. Tính đến chiều 8/7 giờ địa phương, đơn kiến nghị có hơn 160.000 người đăng ký.
"Mình cho rằng khi có số đông người kiến nghị lên chính phủ, cơ hội được ở lại của sinh viên sẽ cao hơn, vì du học sinh góp phần thúc đẩy nền kinh tế cũng như giáo dục ở Mỹ. Không những vậy, một số trường như Harvard và MIT cũng đã khởi kiện ICE về những bất cập trong thông báo trên. Mình nghĩ mọi chuyện sẽ khả quan vào thời gian tới", nữ sinh nói.
Để trấn an các du học sinh, Texas Woman’s University nơi Minh Thư đang theo học cũng hứa hẹn giúp các du học sinh của trường đảm bảo lịch trình học theo đúng yêu cầu của liên bang. Thông báo trên dường như khiến nữ sinh viên năm nhất thở phào sau hai ngày căng thẳng.
Đối với Minh Thư, đây có lẽ khoảng thời gian khó khăn nhất sau hơn 4 năm du học tại Mỹ. Việc học trực tuyến tất cả các môn là điều khiến Thư cảm thấy lạ lẫm và khó khăn, nhiều bài giảng thực hành bị hủy bỏ vì trường học đóng cửa. Nguồn thu nhập chính từ việc làm thêm để trang trải cho sinh hoạt phí cũng bị cắt đứt vì dịch. "Từ cuộc sống bình thường, mọi thứ trở nên khó khăn và tồi tệ hơn bao giờ hết. Phần lớn thời gian mình chỉ ở trong nhà để học, thỉnh thoảng lại tập thể dục, nấu ăn... Đến bạn bè cũng chỉ gặp nhau qua điện thoại".
Từng có ý định trở về nước trước khi dịch bùng phát tại Mỹ, nhưng chưa hoàn thành chương trình học và cũng quá tuổi để mua vé máy bay nhân đạo về nước (ưu tiên người già và người dưới 18 tuổi), Thư quyết định ở lại.
Theo lời Minh Thư, do chỉ còn hơn 1 tháng nữa sẽ nhập học chính thức, các sinh viên quốc tế đều mong muốn các trường và chính phủ nhanh chóng có câu trả lời "ở hay về" cho sinh viên.
Biết có đơn kiến nghị gửi Nhà Trắng của du học sinh quốc tế, Trần Yến Nhi, 22 tuổi, sinh sống tại bang California nhanh chóng ký tên, dù nữ sinh không chắc đó là giải pháp tốt nhất. "Mình không dám chắc sẽ thành công, nhưng đây là cách người Mỹ vẫn thường làm nếu muốn Chính phủ nhìn nhận một cách nghiêm túc một vấn đề nào đó. Nhưng chỉ cần có phương án, chưa cần tính đến hiệu quả, mình vẫn sẽ làm", Yến Nhi cho hay. Thậm chí, nữ sinh còn kêu gọi bạn bè, hàng xóm ở Mỹ cùng tham gia ký đơn với mong muốn được giải quyết sớm.
Hai ngày sau khi nhận được email từ băn phòng du học sinh, sáng 8/7 trường El Camino College, California nơi Yến Nhi theo học đã gửi email thông báo: "Với khoảng 500 sinh viên quốc tế đến từ 60 quốc gia đang theo học, chúng tôi (nhà trường - PV) phản đối những luật lệ mới ra của ICE. Thay vì phải đưa ra lựa chọn chuyển đổi phương thức học hoặc về nước đối với các sinh viên quốc tế thuộc dạng F1 và M1, luật lệ có thể xem xét hoặc bãi bỏ. Trong thời gian tới, chúng tôi luôn đứng về phía các du học sinh".
Với thông báo mới ra, nữ du học sinh cảm thấy an tâm phần nào khi nhà trường vẫn đang bảo vệ quyền lợi cho người học.
Trước đó hôm 8/7, Đại học Harvard và Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) kiện chính quyền Trump về việc tước visa của sinh viên nước ngoài nếu có chương trình học online 100%.
Chủ tịch Đại học Harvard Lawrence S. Bacow cho rằng chỉ thị mới ra của ICE đưa ra vô cùng đột ngột, tàn nhẫn và liều lĩnh. "Chúng tôi sẽ theo đuổi vụ kiện này một cách quyết liệt để sinh viên quốc tế của chúng tôi và sinh viên quốc tế tại các trường trên cả nước có thể tiếp tục học tập mà không bị đe dọa trục xuất", ông Bacow viết.
Harvard và MIT lập luận rằng, chỉ thị của chính quyền Trump vi phạm Đạo luật Thủ tục Hành chính vì không xem xét các khía cạnh quan trọng của vấn đề trước khi công bố quy định, không cung cấp cơ sở hợp lý cho chính sách và không thông báo đầy đủ cho công chúng.
Thúy Quỳnh