Đồng hồ vừa điểm nửa đêm, 5 xe cấp cứu xuất hiện tại Bệnh viện Nicaragua, thủ đô Managua. Đèn hiệu nhấp nháy nhưng không hề có tiếng rú còi báo động. Cổng chính nhanh chóng đóng lại sau khi xe cứu thương đi vào. Chưa đầy nửa giờ sau, cánh cổng lại mở ra và đoàn xe rời khỏi bệnh viện trong lặng lẽ, chìm vào màn đêm đen đặc.
Suốt đêm, xe cứu thương cứ đến rồi đi khỏi bệnh viện - cơ sở dã chiến then chốt trong việc chống lại Covid-19 của Nicaragua. Những chiếc xe tang, xe bán tải được điều khiển bởi những người đàn ông mặc đồ bảo hộ kín mít cũng đến và mang thi thể đi.
Nicaragua bị chỉ trích vì gần như từ chối mọi biện pháp ngăn chặn Covid-19 lây lan, bao gồm thực hiện cách biệt cộng đồng. Không giống các nhà lãnh đạo Trung Mỹ khác, Tổng thống Daniel Ortega liên tục giảm nhẹ mức độ đe dọa của dịch bệnh. Chính phủ của Ortega vẫn mở cửa trường học, khuyến khích cuộc tập trung đông người của cử tri ủng hộ và các giải đấu bóng quốc gia vẫn duy trì. Các quan chức tuyên bố, nước này có số ca tử vong thấp và không có nguy cơ lây nhiễm cộng đồng. Chính phủ gần đây đang có động thái tiến thêm một bước, cố gắng tìm cách che giấu quy mô thực sự của dịch bệnh.
Các bác sĩ và nhân viên y tế nói rằng những ca tử vong được thông báo mắc bệnh tiểu đường, tăng huyết áp hoặc các bệnh về hô hấp khác. Các nạn nhân được đưa đi chôn cất ngay trong đêm.
Các trường hợp "chôn cất hỏa tốc" (được gọi là Express burials), thi thể được bọc trong túi nhựa và đặt trong quan tài đóng kín, theo khuyến nghị của Bộ Y tế. Tuy nhiên, các trường hợp này lại không được tính trong thống kê chính thức về tổng số người chết vì nCoV ở Nicaragua.
Bệnh viện Nicaragua là cơ sở duy nhất tại quốc gia này được chỉ định tiếp nhận và điều trị người nhiễm nCoV. Thế nhưng, việc tiếp cận cơ sở này bị giới hạn nghiêm ngặt, quân đội và cảnh sát vũ trang chặn mọi tuyến đường quanh bệnh viện để đảm bảo nhà báo và thân nhân bệnh nhân không tiếp cận được.
Ana Gabriel Bermúdez nhận tin ông nội là Jose Torres tử vong tại bệnh viện vì "triệu chứng bệnh hô hấp" hôm 12/5. "Họ bảo ông ấy qua đời không phải do Covid-19 mà vì vấn đề hô hấp khác. Nhưng có điều gì đó không đúng ở đây. Tại sao họ phải chôn cất ông ấy lập tức và chỉ hai người thân được tham gia an táng cơ chứ", cô nói.
Ngày càng có nhiều gia đình tang quyến báo cáo về điều tương tự. Việc chôn cất vội vã chỉ làm dấy lên nghi ngờ về số liệu thống kê chính thức của Nicaragua.
Tuần trước, Bộ Y tế cho biết nước này ghi nhận 25 ca nhiễm và 8 trường hợp tử vong. Nhưng các chuyên gia tin rằng con số thực tế cao hơn nhiều lần. Theo tổ chức quan sát Covid-19 Observatory - một nhóm đa ngành gồm chuyên gia y tế và nhà hoạt động cho biết - Nicaragua có tới hơn 1.200 ca nhiễm, trong khi số tử vong lên tới 233. Tổ chức này cũng đăng tải bức thư với chữ ký của hơn 700 bác sĩ khẳng định việc lây nhiễm cộng đồng đang diễn ra.
Nhiều người ngày càng mất lòng tin vào số liệu và cách phản ứng của Nicaragua đối với dịch bệnh. Tổng thống Ortega - người từng dẫn dắt lực lượng phiến quân nổi dậy Sandinista giành chiến thắng trước nhà độc tài Anastasio Somoza - không hề xuất hiện trước công chúng trong hơn một tháng kể từ khi dịch bệnh bùng phát. Ông Ortega chỉ xuất hiện trên vô tuyến, với bài diễn văn miêu tả Covid-19 là "dấu hiệu của Chúa chống lại Mỹ".
Trong bối cảnh Tổng thống vắng mặt, công chúng nước này nhận được thông điệp về tình hình chống dịch từ Phó tổng thống Rosario Murillo (vợ của Ortega)- người bác bỏ các báo cáo về "chôn cất hỏa tốc", gọi đó là fake news.
Khi hơn 500 chuyên gia y tế Nicaragua ký bức thư kêu gọi chính phủ có biện pháp khẩn cấp để kiểm soát sự gia tăng chóng mặt các ca nhiễm, bà Murillo bác bỏ và gọi họ là "những kẻ ngoài hành tinh".
"Họ sống ở một hành tinh khác, bao bọc bởi sự dối trá - là nơi họ tạo ra những lời bịa đặt. Họ bịa ra tin tức sai lệch này, nhằm tạo nên những chiến dịch gây hoảng loạn", Murillo nói.
Tuy vậy, thông điệp từ bà Mirillo thất bại trong việc thuyết phục người dân Nicaragu. Vladimir Rodríguez - người ủng hộ trung thành của Tổng thống Ortega - đã mất cả anh trai và dì của mình vào tuần trước. Anh không tin rằng hai người họ đều qua đời vì sốc độc liên quan tới viêm phổi - điều anh được bệnh viện thông báo.
"Nếu anh trai và dì tôi qua đời vì viêm phổi thông thường vậy tại sao họ không để chúng tôi cử hành tang lễ như đối với cái chết khác. Các bác sĩ sợ hãi không dám nói sự thật. Một trong số họ nói với chúng tôi rằng ông ấy không thể viết Covid-19 trên chứng tử vì đó là lệnh của Tổng thống", anh nói.
Rodríguez nói anh "vỡ mộng và cay đắng" khi gia đình hiện có thêm thành viên đổ bệnh với các triệu chứng giống Covid-19. "Chúng tôi từng ủng hộ Ortega nhưng hiện giờ thì rất thất vọng. Nguy cơ từ virus này là thật. Đó không phải là tin tức giả nữa", anh nói.
Theo AFP, nhân viên bệnh viện tiết lộ, cơ sở y tế của họ tràn ngập bệnh nhân mắc các bệnh hô hấp. Còn người nhà nạn nhân cho hay, thi thể người thân yêu của họ được đưa lên xe tải đi chôn cất ngay cả khi không được sự đồng ý.
"Nhiều người khóc lóc đuổi theo những chiếc xe tải chở quan tài để tìm ra nơi chôn cất người thân", tổ chức National Coalition cho biết trong một tuyên bố. Tài liệu bí mật cho biết người thân "bị cảnh sát đe dọa không được nói sự thật về nguyên nhân cái chết".
Thân nhân người quá cố cũng không có thời gian để vĩnh biệt nhau. Consuelo Mendoza chia sẻ không có cơ hội để nói lời từ biệt với chồng. Chồng bà, Alberto "Paraiso" Mendoza, một cựu cầu thủ bóng chày 74 tuổi, nhập viện với triệu chứng khó thở hôm 2/5. Đó cũng là lần cuối cùng bà nhìn thấy ông. "Ông ấy bị sốt, ho và nghẹt phổi", Consuelo nói. Bà bảo mình không được phép đến thăm trong suốt 11 ngày ông điều trị cho đến lúc chết.
Sau khi ông qua đời, bà có 3 giờ để tổ chức chôn cất. "Chỉ một con gái của chúng tôi được tham dự", bà nói.
Giấy chứng tử của Alberto Mendoza viết ông tử vong vì "suy hô hấp và viêm phổi thông thường", nhưng gia đình nghi ngờ ông là nạn nhân của Covid-19.
>>Xem thêm:
Giám đốc nhà tang lễ mô tả quá trình chôn cất nạn nhân nCoV
Những đám tang sơ sài vì Covid-19 trên khắp thế giới
Tanzania: 'Đu đủ dương tính' và những đám tang lén lút trong đêm
Huyền Anh (Theo Guardian, AFP)
