Thông tin trong báo cáo "Đánh giá việc tuân thủ và thực hiện cam kết CITES về hổ, tê giác và voi" của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế (WWF) dựa trên khảo sát ở 23 nước. Báo cáo đưa ra tuần này, vào thời điểm các nước nhóm họp tại Geneva, Thụy Sĩ thảo luận một loạt các vấn đề liên quan tới buôn bán động thực vật hoang dã.
Báo cáo tập trung đánh giá hiệu quả thực hiện cam kết của các quốc gia theo công ước quốc tế với 3 loài được săn lùng nhiều trên thị trường chợ đen quốc tế là voi, hổ và tê giác.
"Việt Nam là một trong quốc gia có hoạt động tuân thủ và thực hiện cam kết về bảo vệ các loài động vật hoang dã đáng lo ngại nhất, đặc biệt với hai loài tê giác và hổ", báo cáo có đoạn.
Báo cáo WWF xác định Việt Nam là quốc gia tiêu thụ sừng tê giác với số lượng lớn nhất và được coi là tác nhân gây ra khủng hoảng săn bắn trộm tại Nam Phi.
Mới đây, Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất phát hiện 2 người từ Thái Lan về nước mang theo 30 khúc ngà voi, nặng hơn 130 kg trong 4 kiện hàng ký gửi. Trị giá ước tính của số hàng hơn 4,5 tỷ đồng. Ảnh: Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất cung cấp. |
Các quốc gia khác nằm trong danh sách có hoạt động thực thi bảo vệ động vật hoang dã kém hiệu quả như Nam Phi, Trung Quốc, Thái Lan.
Hai quốc gia là Nepal và Ấn Độ được kiểm soát có hiệu quả tệ buôn bán 3 loài động vật đang được bảo vệ ,do có nhiều tiến bộ trong việc thực thi chính sách và ngăn ngừa buôn bán trái phép.
Bà Elisabeth McLellan, quản lý Chương trình loài toàn cầu thuộc WWF phát biểu: "Đây là thời điểm Việt Nam phải nhận ra rằng chính việc tiêu thụ bất hợp pháp sừng tê giác đã gây ra nạn săn bắn trộm tại châu Phi và chính phủ cần phải phá bỏ các đường dây buôn bán sừng tê giác bất hợp pháp".
"Việt Nam nên xem xét lại khung hình phạt đối với loại tội phạm này và ngay lập tức ngăn chặn thị trường tiêu thụ, bao gồm cả việc dỡ bỏ quảng cáo bán sừng tê giác trên Internet", bà McLellan nói.
Trao đổi với VnExpress, ông Đỗ Quang Tùng, Phó Giám đốc Cơ quan quản lý động vật hoang dã CITES Việt Nam, cho rằng trong những năm qua, Việt Nam luôn nỗ lực bảo vệ và chống lại tội phạm buôn bán động vật hoang dã. Các nỗ lực này được nhiều nước trên thế giới công nhận, ông Tùng khẳng định.
"Năm ngoái, Việt Nam bắt giữ trên 1.000 vụ buôn bán vận chuyển động vật hoang dã. Ba tháng đầu năm nay là 200 vụ. Từ năm 2009 đến nay, lực lượng chức năng Việt Nam bắt giữ trên 18 tấn ngà voi, gần 100 tấn tê tê, trên 100 kg tê giác, và bắt giữ 20 vụ buôn các bộ phận của hổ", ông Tùng dẫn chứng.
"Số lượng bắt giữ trên không phải quốc gia nào cũng thực hiện được như Việt Nam. Điều này cho thấy, Việt Nam là quốc gia có công tác bảo tồn và hành động chống lại tội phạm trong việc buôn bán vận chuyển động vật hoang dã tốt trên thế giới", ông Tùng nhấn mạnh.
Chủ tịch Hội động vật học, giáo sư Đặng Huy Huỳnh cho biết, Việt Nam đã có nhiều cố gắng trong việc tuân thủ và thực hiện cam kết CITES về hổ, tê giác và voi. "Hầu hết các vụ vận chuyển buôn bán động vật hoang dã qua các cửa khẩu Việt Nam đều bị các lực lượng chức năng thu giữ, xác định số lượng, tên loài", giáo sư Huỳnh nói.
Tuy nhiên, theo giáo sư Huỳnh, từ đánh giá của WWF cho thấy, Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa để bảo vệ các loài hoang dã trước nguy cơ tuyệt chủng. Để làm điều đó, cần có hỗ trợ của người dân và các quốc gia trên thế giới, ông Huỳnh cho hay.
Theo đánh giá của nhà bảo tồn Việt Nam, nguyên nhân khiến số lượng các loài động vật hoang dã đang ngày càng suy giảm nghiêm trọng, là do lợi ích kinh tế từ các sản phẩm từ voi, tê giác và hổ.
Tại Việt Nam, con tê giác cuối cùng đã tuyệt chủng theo công bố của WWF năm 2010. Việt Nam chỉ còn dưới 50 con hổ hoang dã hiện đang phân bố rải rác ở một số vườn quốc gia và khu bảo tồn, chủ yếu ở biên giới các tỉnh miền Trung. Số lượng voi ngày càng giảm khiến chuyên gia cảnh báo trong 10 năm nữa voi Việt Nam sẽ tuyệt chủng.
Hương Thu