Phim điện ảnh Kiều do Mai Thu Huyền sản xuất, đạo diễn, phóng tác từ một trích đoạn trong tác phẩm văn học Việt Nam nổi tiếng - Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Ra rạp từ tối 7/4 nhưng sau gần một tuần, phim mới chỉ thu về hơn 2,44 tỷ đồng, trong khi số vốn đầu tư lớn gấp nhiều lần.
Mai Thu Huyền chia sẻ với iOne về tranh cãi xoay quanh kịch bản, diễn xuất, kỹ xảo, những cảnh nóng và lý giải nguyên nhân Kiều thất bại tại phòng vé.
- Ra mắt chưa đầy một tuần nhưng phim 'Kiều' nhận nhiều ý kiến khen chê trái chiều, thậm chí bị gắn mác thảm họa, chị cảm thấy thế nào?
- Những ngày qua, tôi cùng ê-kíp đi giao lưu với khán giả ở TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Huế nên không có nhiều thời gian đọc các bài viết trên truyền thông, mạng xã hội. Tôi nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các đạo diễn, biên kịch. Họ nhận xét phim hấp dẫn, có bối cảnh đẹp, nhạc hay, diễn viên đẹp. Điều đó khiến tôi yên tâm phần nào. Nhiều khán giả, người dân Hà Tĩnh ủng hộ, bao nguyên rạp như Hội Kiều học, Quỹ Nguyễn Du. Họ mong chờ từng ngày phim ra rạp. Dĩ nhiên, phim chưa thể tái hiện 100% tác phẩm đồ sộ Truyện Kiều, nhưng ít nhất, chúng tôi đã chặt lọc được một giai đoạn, thể hiện sự cố gắng, nỗ lực của ê-kíp.
Tôi nghĩ một bộ phim hay - dở là do cảm nhận mỗi người. Tôi tôn trọng toàn bộ những ý kiến đóng góp. Đồng ý là một tác phẩm điện ảnh, khi ra mắt, sẽ có những hạn chế. Với những phê bình mang tính đóng góp, xây dựng, tôi và ê-kíp hoàn toàn cầu thị, tiếp thu. Tuy nhiên, tôi buồn và cảm thấy bị xúc phạm khi đọc những bình luận với lời lẽ quá cay nghiệt. Điều đó thực sự không công bằng với ê-kíp phim.
Một số người nhân danh quan điểm cá nhân, quy chụp tất cả. Tôi đã yêu cầu nhóm truyền thông của phim không gửi các bài viết tiêu cực về phim cho diễn viên nhưng họ vẫn đọc được trên mạng xã hội. Tất cả đều sốc vì ê-kíp hàng trăm con người đều đã rất cố gắng trong quá trình quay. Họ khá hài lòng khi xem phim. Tôi nghĩ những phản hồi với lời lẽ tiêu cực, cay nghiệt là hành động tàn nhẫn với công sức của ê-kíp trong hai năm qua. Một số bạn bè, đồng nghiệp nhắn tin, an ủi tôi. Họ bức xúc vì phim Kiều mới ra rạp ít ngày đã bị vùi dập.
- Nhiều khán giả cho rằng phim 'Kiều' thất bại khi ra rạp vì xây dựng kịch bản lỏng lẻo, 'phá nát nguyên tác', chị lý giải thế nào?
- Phim Kiều không chuyển thể từ nguyên tác. Chúng tôi chọn thể loại cổ trang - fantasy (kỳ ảo), để ê-kíp có thể sáng tạo mà không lệ thuộc vào thời gian, không gian cụ thể. Việc chuyển từ thơ văn sang điện ảnh cũng sẽ có những khác biệt. Do đó, việc khán giả yêu mến Truyện Kiều mong phim sẽ y hệt truyện, chúng tôi không thể đáp ứng.
Ban đầu, tôi định làm phim về 15 năm Kiều loạn lạc. Nhưng sau khi bàn bạc với NSƯT Phi Tiến Sơn, tôi thấy 90 phút trên màn ảnh không đủ truyền tải hết câu chuyện của Kiều nên chọn mối tình tay ba giữa Kiều - Thúc Sinh - Hoạn Thư để khắc họa. 90 phút không thể mô tả trọn vẹn thân phận Kiều trong 15 năm, đi qua nhiều nơi, gặp nhiều con người.
Trong cuộc đời Thúy Kiều có ba mối tình mà nàng say đắm, nặng tình nặng nghĩa. Với Kim Trọng là thắm thiết lãng mạn của mối tình đầu, với Thúc Sinh là lãng tử nồng nhiệt, với Từ Hải là mối tình điển hình anh hùng - mỹ nhân. Sau khi cân nhắc, chúng tôi chọn mối tình với Thúc Sinh làm trọng tâm. Đây là mối tình gần với cuộc sống nhất, đời nhất, người nhất, và 'hiện đại' nhất. Bi kịch của mối tình này cũng 'thật' hơn, dễ hiểu và đồng cảm hơn. Trong mối quan hệ này, cả ba nhân vật đều được đẩy đến tột cùng của yêu thương và đau khổ. Trong đó, nhân vật Thúc Sinh được chúng tôi bồi đắp thêm chất lãng mạn của Kim Trọng và chất trượng phu của Từ Hải để thể hiện rõ hơn thông điệp của phim - 'Khát khao tự do, giải phóng con người'.
Làm phim điện ảnh, chúng tôi còn cần phải khai thác tâm lý, đường dây nhân vật chứ không thể mạch lạc liên tục như kể truyện. Do đó, tôi muốn đưa vào nhiều sáng tạo. Chi tiết Kiều gặp Thúc Sinh, Hoạn Thư thế nào, đó chỉ là cột mốc thời gian, còn khi vào phim sẽ rất khác. Bên cạnh đó, chúng tôi sáng tạo thêm nhân vật khách làng chơi Hiền Bá (Hiếu Hiền), kỹ nữ Thị Liên (Lê Thu An) hay Đạm Tiên để câu chuyện dày hơn.
Nói chúng tôi "phá nát nguyên tác" do chủ quan, không tìm hiểu kỹ Truyện Kiều là thiếu chính xác. Trước khi làm kịch bản, tôi và biên kịch đã đọc nhiều bài phân tích Truyện Kiều và các nhân vật từ nhiều yếu tố, góc độ.
- Nhân vật hồn ma Đạm Tiên của chị bị nhận xét sáng tạo quá đà, triệt tiêu những đấu tranh tâm lý, diễn biến nội tâm, cùng nỗ lực của Kiều trước những truân chuyên kiếp người. Chị nghĩ gì về nhận định này?
- Tôi muốn vận dụng yếu tố fantasy vào phim. Kiều là người duy nhất nhìn thấy và trò chuyện được với Đạm Tiên. Kiều và Đạm Tiên thực chất là hai phiên bản trong cùng một người. Cuộc nói chuyện của họ là những đấu tranh nội tâm của Kiều. Trước đó, tôi định để một diễn viên đóng hai vai. Nhưng như vậy thì quá nặng tâm lý cho diễn viên nên tôi đóng vai này.
Nhân vật Đạm Tiên được biến tấu với mục đích cho thấy quan điểm "nhân định thắng thiên", khát khao sống tự do của Kiều. Tôi nghĩ sự sáng tạo sẽ có người thích, người không.
- "Phim Kiều cổ súy người thứ ba, có nhiều cảnh nóng phản cảm". Quan điểm của chị trước nhận định này?
- Tôi không làm phim để cổ súy người thứ ba. Mọi người nên đặt mình vào xã hội phong kiến xưa. Đàn ông ngày xưa, năm thê bảy thiếp là chuyện thường. Kiều là một cô gái bị lừa bán vào lầu xanh, chà đạp nhân phẩm. Cô gặp được một người thương mình, cứu mình khỏi chốn thanh lâu nên việc cô ấy nên duyên cùng Thúc Sinh cũng là tâm lý dễ hiểu.
Với nhân vật Hoạn Thư, tôi tin khán giả đã có cái nhìn khác. Từ một người phụ nữ cay độc, tàn nhẫn vì ghen tuông, Hoạn Thư trong phim đã tái hiện được nỗi đau bị phản bội. Nhiều khán giả khóc vì thương cho Hoạn Thư. Ở phân cảnh Hoạn Thư bắt gặp Kiều và Thúc Sinh ân ái, nếu chỉ mô tả đơn thuần thì tôi tin, khán giả sẽ đánh giá thô, phản cảm. Nhưng nếu ai từng bị phản bội, đặt mình vào tâm lý nhân vật, sẽ có sự đồng cảm. Những cảnh nóng chỉ để phục vụ cho tình tiết phim. Tôi thấy cả ba diễn viên đều làm tốt.
- Những tranh cãi trái chiều ảnh hưởng thế nào đến doanh thu phim?
- Đạo diễn, nhà sản xuất nào cũng mong muốn phim thành công. Thành công ở đây không đơn giản là tiền bạc. Doanh thu ở đây là số lượng khán giả đến rạp xem phim, nhìn nhận tác phẩm mà cả ê-kíp tâm huyết, vất vả như vậy. Khán giả xem nhiều hay ít cũng là hạnh phúc của người làm phim.
Khán giả giờ có thói quen đọc review trước khi ra rạp. Chúng tôi gặp nhiều bất lợi khi những thông tin về phim hiện nay đều là chỉ trích, chê bai. Phim đứng top 2 phòng vé những ngày đầu ra mắt. Số lượng người đặt vé qua các nền tảng trực tuyến khả quan. Tuy nhiên, sau khi các bài viết chê bai được ồ ạt đăng tải, phim đã xuống top 7,8. Nhiều rạp cũng cắt giảm suất chiếu vì khán giả không mặn mà đến xem. Phim được đầu tư lớn về trang phục, bối cảnh. Nếu muốn hòa vốn, doanh thu phải đạt ít nhất 100 tỷ đồng. Nhưng có lẽ điều này rất khó với hiện tại.
- Chị mong khán giả xem phim với tâm thế gì?
- Chúng tôi trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khi làm phim 'Kiều', không chỉ ở giai đoạn sản xuất mà còn ở giai đoạn phát hành. Rất nhiều sóng gió đã xảy ra. Nguyên năm 2020 và đầu 2021, rất nhiều bộ phim đã phải dời lịch chiếu vì ảnh hưởng bởi Covid-19. Mục tiêu mà tôi muốn thực hiện phim này trong năm 2020 có một ý nghĩa rất đặc biệt - kỷ niệm 200 năm ngày mất của đại thi hào Nguyễn Du. Do đó, bằng mọi giá, chấp nhận Covid-19, chấp nhận áp lực về tài chính, tôi muốn phim ra trong năm 2020, nhưng bị đẩy lùi đến hai lần.
Nhiều nghệ sĩ gạo cội trước đây mong ước đưa Truyện Kiều lên phim. Tôi là một người trẻ, là đạo diễn của một bộ phim đầu tay nên khi đã quyết định dấn thân thì xác định sẽ xảy ra những ý kiến trái chiều. Khi quyết tâm làm, tôi cũng không còn lo lắng nữa. Tôi thực sự rất cảm ơn và trân trọng những ý kiến góp ý. Quay xong hai tháng, chúng tôi có đến tám tháng để hậu kỳ. Hàng ngày tôi đọc hết những bình luận, nhận xét, chắt lọc ra những gì khán giả góp ý là đúng để có thể chỉnh sửa, khắc phục để tác phẩm tốt hơn. Đó là lý do trong bản phim cuối này chúng tôi đã thay đổi rất nhiều, dựa trên ý kiến góp ý.
Nếu như không yêu, không tâm huyết thì không ai bỏ tiền ra làm phim hay bỏ số tiền lớn nhưng thu bạc cắc. Chúng tôi không yêu nghề thì không ai dại gì mà bỏ rất nhiều kinh phí để làm một bộ phim, chưa kể còn "trầy da tróc vẩy' với cả "mồ hôi xương máu" nữa.
Tôi mong khán giả xem phim với tâm thế thưởng thức tác phẩm nghệ thuật và đừng soi xét chi tiết này giống không, chi tiết kia có quá khác biệt. Ngay từ đầu, tôi đã định hướng chỉ lấy cảm hứng, chứ không làm giống, minh họa hay thuật lại những gì chúng ta đã học, đã biết từ thời phổ thông.
Xem thêm:
- Phim 'Kiều': Khi Thúy Kiều chẳng còn như nguyên tác
- Mỹ Duyên: 'Cơ thể bầm dập, mặt tàn tạ, đen đúa khi đóng Kiều, tôi sợ khán giả chê xấu'
- Cao Thái Hà: 'Tôi làm chủ tình thế ở các cảnh nóng của Hoạn Thư'
Thiên Anh
