Khi Flavio Ramos được đưa vào phòng cấp cứu, ông thở hổn hển rồi nhanh chóng bất tỉnh. Chỉ có con trai của ông, Arturo - người đầu tiên chú ý tới sự xuất hiện của các thi thể tại căn phòng.
Hai xác chết bị bỏ lại trên sàn gạch vào lúc đó. Nhưng đến sáng hôm sau, số thi thể đã tăng lên ba, bởi Flavio Ramos qua đời.
Hơn một tháng sau, gia đình Arturo vẫn chưa thể chôn cất Flavio Ramos. Bởi vì ngay sau khi ông qua đời, con trai ông được thông báo bệnh viện đã để mất thi thể. "Hôm nay là chủ nhật, cả nhà hãy đi cắm hoa trên mộ cho cha nhé. Không có bất cứ thông tin gì, chúng tôi hoàn toàn bất lực", cậu con trai đau khổ nói.
Ông Flavio Ramos (55 tuổi), chỉ là một trong số những nạn nhân Covid-19 ở thành phố tâm dịch Guayaquil của Ecuador - một ổ dịch tồi tệ nhất thế giới.
Cái chết và sự mất tích của ông cho thấy hệ thống chăm sóc sức khỏe ở thành phố lớn thứ hai của Ecuador - nơi có diện tích tương đương Chicago - đã sụp đổ trong vòng vài tuần sau khi dịch bùng phát vào tháng 3.
Các thi thể trong bệnh viện
Thành phố Guayaquil đã không chuẩn bị sẵn sàng để đối đầu với Covid-19.
Tháng trước, thành phố cảng gần 3 triệu người nổi tiếng toàn cầu khi các video xuất hiện cho thấy xác chết bị bỏ lại trên đường phố vì nhà xác và nhà tang lễ quá tải. Nhiều gia đình lựa chọn đưa người thân ra ngoài trời vì sợ bị nhiễm bệnh và vì mùi không thể chịu được.
Ba bác sĩ ở Guayaquil, mỗi người làm việc tại một bệnh viện khác nhau, mô tả các kịch bản tương tự trong tháng 3 và tháng 4. "Các bệnh viện hoàn toàn bị choáng ngợp bởi làn sóng bệnh nhân tăng chóng mặt. Hệ thống y tế yếu kém khiến việc cứu chữa bệnh nhân là không thể chứ đừng nói đến việc chăm sóc cơ bản cho họ".
"Mọi người đã rất sợ hãi", một bác sĩ giấu tên nói về những ngày tồi tệ nhất. "Bênh nhân đổ đến bệnh viện. Những gì bạn thấy là họ chết dần chết mòn và cứ thế tiếp tục với người khác. Đã có thời điểm, hàng chục thi thể nằm ở các phòng bệnh và nhà xác. Không còn túi đựng thi thể nào".
Tỷ lệ tử vong đã vượt xa khả năng của nhà xác thành phố và nhà tang lễ. Một bác sĩ khác nói, anh thường thấy ba hoặc bốn xác chết nằm trên sàn mỗi ngày tại bệnh viện. "Chúng tôi không có nơi nào khác để đặt họ".
Vào tháng 1, ông Flavio Ramos còn tổ chức sinh nhật mình với sự chúc mừng của gia đình và bạn bè. Đến cuối tháng 3, ông bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, hơi thở dần nặng nhọc khiến con trai Arturo (24 tuổi) phải hành động. Anh chở ba đến bệnh viện gần nhất, hy vọng một kỹ sư bị bệnh nặng sẽ nhanh chóng được nhập viện. Nhưng khi đến nơi, anh được thông báo bệnh viện không thể tiếp nhận thêm bệnh nhân. "Các bác sĩ nói không có giường cho bệnh nhân. Nếu tôi còn đứng ở trước cửa họ sẽ gọi bảo vệ tới đuổi đi", Arturo kể.
Không nản lòng, anh đưa cha tới hết bệnh viện này đến bệnh viện khác. Sau bốn giờ lái xe, cha anh được nhận vào bệnh viện General Guasmo Sur. Đó là cơ sở thứ 11 anh ấy đến.
Arturo Ramos kể lại, ba anh trải qua những giây phút cuối đời trong một căn phòng với hai bệnh nhân đã chết. "Cả hai cơ thể đều nằm trên sàn nhà. Một người được bọc trong chiếc túi màu đen, chính xác là một túi rác, và người kia chỉ được đặt trên sàn nhà. Không một ai chăm sóc họ", anh nói.
Chàng trai bước ra khỏi bệnh viện vào khoảng 9:30 sáng ngày 1/4 để lấy bữa sáng. Anh chỉ đi khoảng 15 phút và lúc quay về, ba anh đã ngừng thở. "Không ai ở bên cạnh lúc ba tôi qua đời", anh nói. Phía bệnh viện từ chối bình luận.
"Nếu để trong bệnh viện, bà ấy sẽ chết"
Ana Maria (38 tuổi) cũng chia sẻ về trải nghiệm tương tự, nhấn mạnh "bệnh viện như một bãi chiến trường".
Khi Ana đưa người mẹ 67 tuổi của mình đến một phòng khám địa phương vì có triệu chứng Covid-19. Sau khi chụp X-quang, bác sĩ hối thúc Ana Maria đưa mẹ đến bệnh viện ngay lập tức. Bà bị viêm phổi nặng, bác sĩ cho biết, có khả năng là do Covid-19.
Lúc Ana đến Bệnh viện Los Ceibos gần đó vào ngày 26/3, môi bà đã chuyển sang màu xanh thẫm và không thể đi lại. Họ đợi gần 24 giờ để có một chiếc giường trống. Nhưng khi nghe thấy tiếng la hét đau khổ của thân nhân những bệnh nhân khác, cô có một suy nghĩ khác về việc để mẹ lại trong bệnh viện. Cô đã hành động quyết đoán sau khi nói chuyện với một y tá. "Y tá nói 'nếu cô có tiền điều trị cho mẹ ở nhà, hãy làm điều đó. Nếu để bà ấy ở đây, bà ấy sẽ không qua khỏi", Ana Maria nhớ lại.
Cô đưa mẹ về nhà, thuê một y tá riêng để chữa trị và bà sống sót. Nhưng đại đa số người dân ở thành phố Guayaquil không có khả năng tài chính như vậy.
Trước khi Ana Maria rời bệnh viện, con gái một bệnh nhân khác đã nói chuyện với cô trong phòng bệnh viện của họ. "Cô ấy đã khóc và nói với tôi 'mẹ của bạn sẽ sống sót vì bạn có tiền. Chúng tôi thì không".
Các quan chức hàng đầu trong nội các của Tổng thống Lenín Moreno đã công khai xin lỗi về phản ứng yếu kém của chính phủ đối với đại dịch. Giới chức y tế thừa nhận chưa sẵn sàng cho một đại dịch kinh hoàng như vậy.
Theo dữ liệu thống kê của chính phủ, 533 người chết vì Covid-19 tại Guayaquil vào tháng 3 và tháng 4. Tuy nhiên, trong cùng khoảng thời gian đó, ít nhất 12.350 tổng số người chết trong thành phố - nhiều hơn so với 2.695 và 2.903 đã chết trong cùng kỳ năm 2018 và 2019.
Tại Guayaquil, số người chết liên quan đến Covid-19 có thể lên tới là hơn 9.000 người chết, theo ba nhà dịch tễ học tại Ecuador.
Tiến sĩ Esteban Ortiz-Prado - một nhà dịch tễ học tại Đại học Americas ở thủ đô Quito - cho biết không có cách nào để biết chính xác có bao nhiêu cái chết liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến Covid-19. Nhưng đại dịch là cách hợp lý duy nhất để giải thích sự tăng đột biến ca tử vong trong năm nay.
Chính phủ Ecuador thừa nhận số người chết thực sự do Covid-19 cao hơn con số chính thức được báo cáo, nhưng con số thực không thể xác nhận do không thể xét nghiệm nhiều người hơn.
"Chúng tôi không thể nói rằng chính phủ đang nói dối", Marco Coral - nhà nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm cũng tại Đại học Americas nói. "Tuy nhiên những gì chúng tôi có thể nói là chính phủ đã không làm đủ xét nghiệm cho người dân". Đây là một phần không thể thay thế của bất kỳ nỗ lực nào nhằm xác định số ca nhiễm và ca tử vong thực tế.
May mắn thay, số người chết ở Guayaquil đang giảm xuống. Kể từ tuần đầu tiên của tháng 4, khi dịch bệnh đạt đỉnh, số ca tử vong hàng ngày đã giảm đáng kể - ít nhất 69 ca tử vong được báo cáo vào ngày 30/ 4. Đây là mức thấp hơn nhiều so với mức cao nhất được thấy trước đó trong tháng.
Các biện pháp cách ly xã hội cho thấy sự hiệu quả và nước này đang dần lới lỏng lệnh hạn chế. Nhưng khi số người chết hàng ngày giảm xuống, sự chú ý chuyển sang tìm kiếm thi thể những người đã mất.
Không có cơ hội nói lời vĩnh biệt
Trong bối cảnh dịch bệnh gây ra sự hỗn loạn, sự vô tổ chức dẫn đến tình trạng thất lạc và xác định sai danh tính của những người qua đời. Nhiều gia đình đã không thể nói lời vĩnh biệt cuối cùng với những người thân yêu của họ.
Khi Arturo Ramos trở lại bệnh viện một ngày sau khi cha anh qua đời, chính quyền cho biết họ không thể tìm thấy thi thể của ông Flavio. Họ bảo cách duy nhất là anh tới nhà tang lễ và tìm kiếm số thi thể chưa được định danh. "Bên trong nhà xác là những thi thể xếp chồng lên nhau. Bước chân vào căn phòng đó giống như địa ngục", Arturo nói.
Anh bảo, các thi thể được phân tách thành hai loại: đã được xác định danh tính và vô danh. Anh cùng một nhân viên bệnh viện đi khắp các thi thể suốt một giờ nhưng không tìm thấy cha anh. Bốn ngày tiếp theo, anh ước tính xem xét khoảng 250 xác chết, cả bên trong nhà xác và trong container bên ngoài. Anh cho hay, chỉ một phần của nhà xác và một trong những container vận chuyển mới được làm lạnh. "Tôi không đủ may mắn. Tôi không thể tìm thấy cha".
Vấn đề mất tích thi thể dấy lên chỉ trích, khiến Bộ trưởng tư pháp Ecuador đã mở cuộc điều tra vào tháng trước về việc quản lý hài cốt tại xác nhà xác bệnh viện. Một trang web đã được thiết lập để bất cứ ai cũng có thể tìm kiếm tên người thân bị mất tích. Nếu chính phủ có tin tức, họ sẽ chia sẻ vị trí các thi thể.
Hơn một tháng sau cái chết của ông Flavio Ramos, những gì Arturo đọc được chỉ là dòng chỉ "Không có kết quả".
Ramos càng đau buồn, tuần trước anh được chẩn đoán dương tính với nCoV.
>>Xem thêm:
Sự thật tàn khốc: Số người chết ở Ecuador cao gấp 15 lần thực tế
Thi thể người đàn ông trên đường phố Ecuador
Ecuador dùng thùng carton làm quan tài gom thi thể trên phố
Huyền Anh (Theo CNN)
