- "Đóm ơi, đang buồn lắm đúng không? Nhưng mà, dù có chuyện gì xảy ra đi nữa thì mình sẽ luôn tin tưởng, bên anh và đừng bỏ mặc anh vào lúc này nhé! Nếu Jack sai, chúng em sẽ sai cùng Jack".
- Top 4 những người tôi luôn tin tưởng: 1. Jack, 2. Meo Meo (nickname của Jack), 3. Phương Tuấn (tên thật của Jack), 4. J97 (nghệ danh của Jack)".
Đây là những phát ngôn trên TikTok của hai cô gái, tự nhận là fan của Jack sau khi thần tượng bị tố cùng lúc quan hệ tình cảm với nhiều người và có con với hot girl Thiên An. Ngày 8/8, Thiên An công khai hình ảnh trong thời gian mang bầu, hé lộ gương mặt con gái, thừa nhận đã sinh con cho Jack. Nam ca sĩ lúc này chưa lên tiếng, nhưng một bộ phận fan cuồng của Jack đã bênh vực thần tượng bất chấp đúng sai.
Những người này ban đầu tấn công trang Facebook của Thiên An. Họ cho rằng cô giả mang bầu để "ăn theo sự nổi tiếng của Jack". Khi Thiên An công bố giấy chứng sinh và khẳng định "sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật" nếu thông tin có con với Jack là sai sự thật, fan của Jack tiếp tục "khẩu chiến". Họ làm nhiều cách chứng minh giấy chứng sinh đã được cắt ghép, chỉnh sửa một cách tinh vi. Nhiều người buông lời chửi mắng thô tục dưới bức ảnh của bé Sol - con gái Thiên An.
Thậm chí, một cô gái tên N.M, tự nhận là fan của Jack còn đăng ảnh photoshop bàn thờ cho bé Sol và tuyên bố fandom của Jack đang rủ nhau quyên góp "mời thầy", thực hiện kế hoạch trù ẻo nhóc tỳ. N.M "thay mặt fandom Đom Đóm", cảnh báo Thiên An trong vòng 24 tiếng, nếu vẫn không chịu hối cải, xóa bài viết và xin lỗi Jack thì Đom Đóm sẽ dùng biện pháp mạnh. "Hiện tại, Đom Đóm đang kêu gọi quyên góp 500 triệu đồng để mời thầy về yểm đứa nhỏ. Nếu muốn đứa nhỏ sống bình yên tới già, mau mau biết điều xóa bài ngay", N.M công kích Thiên An. Quá hoảng loạn trước lời đe dọa, Thiên An phải cầu xin những người này tha cho con gái.
Tối 10/8, đích thân Jack lên tiếng xác nhận đã có con và từng phát sinh quan hệ tình cảm với Thiên An, fan cuồng lại bảo vệ Jack theo cách khác. Họ cho rằng với đàn ông, "lăng nhăng là chuyện bình thường". Họ đánh giá các cô gái kia vì muốn ăn theo sự nổi tiếng của Jack nên mới phát sinh tình cảm và "dại dột, hám danh thì phải chịu". Việc fan cuồng của Jack xúc phạm một bà mẹ đơn thân đang nuôi con và lên án nhân phẩm của các cô gái liên quan tới vụ việc bằng những lí lẽ thiếu căn cứ, khi chưa rõ thực hư câu chuyện, đã khiến làn sóng phản đối giọng ca 24 tuổi bùng lên mạnh mẽ.
1001 kiểu fan cuồng bênh idol
Việc fan bảo vệ thần tượng mù quáng, bất chấp đúng sai khi họ vướng scandal không phải chuyện hiếm trên thế giới. Tại Trung Quốc, ca sĩ - diễn viên Ngô Diệp Phàm đang bị tạm giam vì nghi ngờ có liên quan đến hành vi hiếp dâm trẻ vị thành niên. Anh bị tố lợi dụng danh tiếng, để nhân viên liên lạc với những fan trẻ trung, xinh đẹp đến bàn chuyện đóng MV, giúp đỡ gia nhập showbiz nhưng thực tế lại chuốc rượu và quan hệ tình dục với họ.
12 giờ sau khi cựu thành viên EXO bị tạm giữ hình sự, fan của Ngô Diệc Phàm lập hàng loạt nhóm "giải cứu Ngô Diệc Phàm" trên Weibo. Họ chiêu mộ thành viên, đóng góp tiền và bàn kế hoạch đòi tự do cho thần tượng. Nhóm người này thi nhau đăng bài "tẩy trắng" cho anh trên mạng xã hội. Trong đó có fan tuyên bố muốn ngồi tù thay mỹ nam 31 tuổi, có người đề xuất đào đường hầm, giúp sao nam xứ Trung trốn khỏi nhà giam, thậm chí kêu gọi biểu tình, gây sức ép trên mạng. Nhiều fan trực tiếp đến sở cảnh sát, hỏi thăm tình hình của Ngô Diệc Phàm bất chấp việc không được phản hồi. Có fan còn gây náo loạn ở ga điện ngầm, khẳng định sao nam Hóa ra anh vẫn ở đây vô tội. Nhiều fan cuồng cũng chỉ trích, miệt thị những cô gái đứng ra tố cáo Phàm.
Ngôi sao Hàn Quốc Seung Ri hồi tháng 1/2019 vướng bê bối Burning Sun, đối mặt với nhiều cáo buộc như hành hung khách hàng, buôn bán ma túy. Cựu thành viên Big Bang cùng đối tác làm ăn bị nghi ngờ trốn thuế, môi giới mại dâm, hối lộ quan chức, cấu kết cảnh sát, rửa tiền... Những tin nhắn trong group chat trao đổi của Seung Ri cùng bạn bè như Choi Jong Hoon (cựu thành viên FT Island), Jung Joon Young... bị rò rỉ, cho thấy lối sống tình dục phóng túng, đồi trụy của nam ca sĩ, gây phẫn nộ dư luận.
Tháng 12/2019, khi Jung Joon Young cùng các thành viên liên quan đến nhóm chat sex chính thức nhận bản án từ tòa, đài KBS đã công khai những tài liệu, vạch trần tội ác của cựu ngôi sao với các nạn nhân nữ. Trong đoạn tin nhắn được đề cập, Seungri tỏ thái độ không đồng tình với hành vi quay lén các cô gái. Nhiều fan cuồng của anh cho rằng truyền thông đã đưa tin sai lệch về mối quan hệ giữa Seung Ri với nhóm chat sex. Họ yêu cầu các phóng viên, giới truyền thông cũng như những người từng công khai chỉ trích Seung Ri phải lên tiếng xin lỗi anh. Fan của giọng ca 31 tuổi cho rằng anh vô tội và bị mọi người áp đặt tất cả cáo buộc, khiến sự nghiệp và danh tiếng tiêu tan. Trên Twitter, hashtag #ApologizeToSeungri được fan của Seung Ri hưởng ứng.
Hai năm sau vụ việc, chiều 12/8, Tòa án quân sự chung của Bộ chỉ huy tác chiến mặt đất ở Yongin-si, tỉnh Gyeonggi-do đã kết án Seung Ri 3 năm tù và 1,1 tỷ won tiền phạt bổ sung đối với nhiều tội danh. Lúc này, fan cuồng của Seung Ri bị đám đông chỉ trích vì mê muội, dung túng cho sai lầm của thần tượng.
Fan của ca sĩ người Mỹ Chris Brown từng đòi giết diễn viên hài Jenny Johnson - người gọi Chris Brown là "kẻ khốn" khi anh nhận tội hành hung bạn gái cũ Rihanna. Chính trị gia DeAnna Lorraine từng cho biết bà bị fan của Cardi B dọa giết vì trót chê hit WAP của cô và Megan Thee Stallion... Hiện tượng tôn thờ mù quáng, sẵn sàng xả thân vì thần tượng diễn ra ở khắp nơi với các fan trẻ tuổi.
Đối mặt với nạn fan cuồng
Ở Trung Quốc, sau hàng loạt bê bối xảy ra, chiến dịch xóa bỏ các vấn nạn liên quan đến fan và nghệ sĩ đang được giới chức thực hiện quyết liệt. Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc mới đây tuyên bố sẽ chấn chỉnh mạnh tay tình trạng fan cuồng có tư duy, hành vi lệch lạc. Cơ quan quản lý nhấn mạnh nghệ sĩ, công ty quản lý sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi của fan. Họ có nhiệm vụ định hướng cho fan cách cư xử chừng mực, thể hiện sự ủng hộ, bảo vệ idol văn minh. Để loại bỏ tư tưởng tôn thờ thần tượng quá đà, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương cũng yêu cầu các fandom dừng hoạt động góp tiền "nuôi" nghệ sĩ, chấm dứt những tranh cãi không lành mạnh trên mạng xã hội. Việc này được giới chức giao cho công ty giải trí thực hiện, báo cáo với cơ quan quản lý. Nếu đơn vị nào phát hiện sai phạm nhưng dung túng, cố tình tiếp tay cho nhóm fan sẽ bị xử phạt nặng.
Hai tháng qua, cơ quan giám sát Internet, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc đã xoá hơn 150.000 tin nhắn độc hại, ngưng hoạt động của hơn 4.000 tài khoản mạng xã hội và đưa ít nhất 39 ứng dụng di động quyên góp tiền phi pháp vào chế độ ngoại tuyến. Hôm 6/8, Weibo đã thông báo loại bỏ "Danh sách xếp hạng các ngôi sao quyền lực". Đây được coi là một trong những "chiến trường" ảo để người hâm mộ Trung Quốc được thể hiện tình yêu và sự ủng hộ với thần tượng. Việc xoá danh sách xếp hạng nhằm đảm bảo sự phát triển có trật tự của cộng đồng và các kênh, để người hâm mộ được thể hiện tình cảm với các ngôi sao một cách đúng đắn nhất. Các động thái trên là một phần nỗ lực để kiềm chế nền văn hoá hâm mộ có phần thái quá của nước này.
Tại Việt Nam, không ít khán giả cho rằng đã đến lúc nền giải trí nước nhà cần được chuyên nghiệp hóa, giới chức cần có biện pháp mạnh mẽ với những nghệ sĩ vi phạm quy chuẩn đạo đức, những fan cuồng có hành vi bảo vệ thần tượng một cách thái quá, mù quáng.
Chia sẻ với iOne, chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh cho rằng việc fan cuồng bảo vệ thần tượng là thực tế tất yếu ở các nước dân số trẻ, đông, nền giải trí đang trong giai đoạn bứt phá, mà Việt Nam là một trong số đó. "Những bình luận tôi đọc được ở sự việc của Jack vừa xảy ra cho thấy, cậu ấy có không ít khán giả dám hành động bất chấp để bảo vệ, không quan tâm đúng sai, điều đáng buồn là số đông trong những bạn này còn rất trẻ, nhiều bạn còn đang đi học phổ thông, cấp 2. Chính vì thế mà những suy nghĩ, hành động 'cuồng' của họ đôi khi khó kiểm soát và giải thích. Tôi tin rằng dạng fan này chưa phổ biến tại Việt Nam, nhưng họ vẫn là những điểm ngầm cần lưu ý, và số lượng chắc chắn sẽ tăng lên trong tương lai", anh nói.
Theo anh, hệ luỵ của những hành động, rộng hơn là những câu chuyện này không đến trong tương lai gần. Đôi khi nó tác động tới hệ tư tưởng của cả một thế hệ khán giả nhỏ tuổi đam mê một nghệ sĩ, nhất là nghệ sĩ sở hữu số lượng khán giả thuộc hàng top Việt Nam như Jack. "Khoảng cách giữa đam mê tích cực và 'cuồng' tiêu cực trở nên mong manh. Và đa phần những cái đầu nóng vì muốn bảo vệ thần tượng thường không kiểm soát được hành động, phát ngôn của mình. Khi họ đủ tuổi để nhận ra điều đó thì đã muộn", anh chia sẻ.
Để giải quyết vấn nạn fan cuồng, theo chuyên gia Hồng Quang Minh, các nghệ sĩ có đông fan cần quán triệt được tinh thần hoạt động theo nguyên tắc phù hợp. "Nghệ sĩ là người cần rõ ràng hơn ai hết với fan của mình về cách hoạt động của FC, sâu hơn nữa là văn hoá của FC đó. Khi một nghệ sĩ có đông fan, họ cần quán triệt được tinh thần hoạt động theo nguyên tắc, nếu không, fan của họ sẽ làm mất đi vẻ đẹp của chính cộng đồng fan đó, trước khi phá hỏng hình ảnh khán giả yêu nghệ thuật chân chính", anh nói. Anh cũng cho rằng, để các nhà quản lý văn hoá đưa ra quy định quản lý fan sẽ rất khó bởi điều này trước hết đến từ cách hành xử của chính nghệ sĩ và ê-kíp quản lý.
Trần Hân - trưởng FC Đông Nhi - nói với iOne khi tham gia FC, các thành viên ngoài việc tôn trọng Đông Nhi, ban quản trị FC trong các hoạt động tập thể thì cần yêu thương giọng ca Khóc một cách văn minh nhất. "Chị Nhi rất vui khi fans hiểu chuyện và bảo vệ chị ấy rất văn minh. Thật ra fan chị Nhi hầu hết cũng đã trưởng thành cả rồi nên khi thấy chị bị công kích sẽ bảo vệ một cách rất văn minh. Hầu như không có trường hợp chửi thề, văng tục khi ra sức bảo vệ chị. Cộng đồng fan khá đoàn kết và luôn bảo vệ nhau, giúp FC xây dựng một lá chắn bền vững để có thể bảo vệ, yêu thương chị Nhi", cô nói. Theo lời Trần Hân, những fan gây rối, ảnh hưởng đến hình ảnh của Đông Nhi và FC sẽ bị yêu cầu rời khỏi FC.
Trâm Bùi - trưởng FC Noo Phước Thịnh - nói với iOne, trước giờ, FC Noo chưa gặp trường hợp fan cuồng nào gây rối. Trong trường hợp thần tượng gặp scandal hoặc bị công kích, các leader sẽ họp với nhau, bàn hướng xử lý, sau đó sẽ truyền thông lại với FC của mình ở từng địa phương để thống nhất cùng một cách xử lý cho FC toàn quốc. "Các thành viên của FC Noo luôn hiểu rõ fans là bộ mặt của idol. Các bạn bảo vệ hình tượng của bản thân có nghĩa là các bạn đang bảo vệ hình ảnh của thần tượng mình", cô chia sẻ.
Xem thêm:
Thiên Anh
